Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

 

Zapoznaj się z POLITYKĄ PRYWATNOŚCI I PLIKÓW COOKIES.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej

Historia

Na przestrzeni wieków wszystkie trzy sołectwa wchodzące obecnie w skład gminy Świerklany, nierozerwalnie związane były z ziemią rybnicką. 
Zamek na dworze Wolffów z początku XX wieku w Jankowicach W czasach prehistorycznych, a dokładnie w młodszym okresie neolitu (2000-1800 r. p.n.e.), w Jankowicach istniała osada neolityczna. W czasach wczesnośredniowiecznych tereny te zamieszkiwało plemię Gołęszyców z ich stołecznym grodem w Lubomii. W epoce piastowskiej ziemia rybnicka już przed 992 rokiem wchodziła w skład monarchii Mieszka I. Pod panowaniem Piastów pozostała do 1336 roku, to jest do wymarcia Piastów Raciborskich. W okresie tym przeżyła okres rozbicia dzielnicowego, w 1241 roku najazd Tatarów, a w 1327 roku władca Księstwa Raciborskiego Leszek złożył hołd lenny władcy Czech - Janowi Luksemburskiemu. Z 1300 roku pochodzą też pierwsze wzmianki dotyczące Świerklan, z których wynika, że należały one do dóbr biskupa wrocławskiego.

historia_1 

Po śmierci Leszka w 1336 roku, księstwo przekazane zostało Mikołajowi opawskiemu z czeskiego rodu Przemyślidów. Ziemia rybnicka aż do 1532 roku znajdowała się pod rządami lennych książąt korony czeskiej. W tym czasie miały miejsce wojny husyckie. Po raz pierwszy Husyci zajęli Rybnik i okolice Wodzisławia w 1430 roku. W latach 1433-34 Husyci kolejny raz dotarli w okolice Rybnika i Żor - tym razem jednak zostali pokonani pod Rybnikiem. W Jankowicach z rąk Husytów zginął ksiądz Walenty, udający się z posługą do umierającej kobiety. Gospoda "U Szwedy" w Jankowicach - początek XX wieku. Bohaterską śmierć kapłana upamiętnia zbudowany w 1670 roku kościół w Jankowicach oraz Studzienka - prawdopodobne miejsce śmierci księdza Walentego, w którym wytrysnęło źródło wody uważanej w okolicy za cudowną, niosącą uzdrowienie w chorobach.

Od 1532 roku Rybnik stał się stolicą państwa stanowego pod panowaniem Habsburgów i na krótko Hohenzollernów, w skład którego wchodziły liczne wsie między innymi: Jankowice, Michałkowice, Chwałowice, Świerklany Górne, Popielów i Radziejów. Przez okres 200 kolejnych lat państwo rybnickie dość często zmieniało właścicieli.

historia_2 

W 1740 roku, w wyniku prowadzonych wojen, Śląsk wraz ziemią rybnicką został zajęty przez króla pruskiego, Fryderyka II.
Z tego okresu pochodzi wyraźny podział Świerklan na dwie miejscowości: Świerklany Górne i Dolne. Świerklany Górne należały do hrabiego Węgierskiego, natomiast Świerklany Dolne były majątkiem Ziemięckiego. W 1788 roku władze pruskie wykupiły ziemie rybnickiego państewka stanowego od hrabiów Węgierskich. W skład odkupionego państwa oprócz wielu innych miejscowości wchodziły także Świerklany Górne i Jankowice.

historia_3 

Początek XIX wieku to okres wojen napoleońskich. W latach 1807-1808 znacznym ciężarem dla mieszkańców ziemi rybnickiej było zakwaterowanie stacjonujących tutaj wojsk Cesarza Francuzów. Klęski Prus w wojnie z Napoleonem zmusiły Fryderyka III Wilhelma do zniesienia poddaństwa w 1807 roku. W 1811 roku rząd pruski wprowadził regulację umożliwiającą wykup dzierżawionej przez chłopa ziemi. W wyniku reorganizacji administracyjnej okręgu Górnego Śląska w 1818 roku utworzono powiat rybnicki z siedzibą w Rybniku. Na jego terenie znalazły się również Świerklany Górne i Jankowice. Organizacja Młodzieży Powstańczej w Świerklanach Dolnych - lata 30-te. Świerklany Dolne były z kolei w posiadaniu niemieckiego barona. Istotne zmiany w Świerklanach Dolnych nastąpiły dopiero około 1885 roku, kiedy na skutek zadłużenia ówczesnego właściciela dóbr, jego posiadłość Świerklany Dolne zabrano na skarb państwa pruskiego. Państwo pruskie z kolei rozparcelowało obszar Świerklan Dolnych pomiędzy mieszkańców Świerklan i okolicznych wsi.

 historia_4  

Z początkiem XX wieku nastąpił gwałtowny rozwój przemysłu węglowego. Książę Donnersmarck wykupił pola na terenie Jankowic, Boguszowic i Michałkowic pod budowę kopalń w Chwałowicach i Boguszowicach, w których znaleźli zatrudnienie mieszkańcy Jankowic i Świerklan. Przed I wojną światową, pomimo szykan i kontroli pruskich żandarmów, coraz bardziej rozwijał się polski ruch narodowy. W 1920 roku na terenie Świerklan i Jankowic odbył się strajk szkolny, w którym żądano nauki w języku polskim i kursów polskich dla nauczycieli. W Jankowicach strajkowało 412 dzieci, w Świerklanach Górnych - 197, a w Świerklanach Dolnych - 232. Mieszkańcy Świerklan i Jankowic wzięli czynny udział w powstaniach śląskich w latach 1919-21, a w plebiscycie z 20 marca 1921 roku w zdecydowanej większości opowiedzieli się za przyłączeniem do Polski. 4 lipca 1922 roku nastąpiło uroczyste przejęcie Jankowic i Świerklan przez władze polskie.

historia_5 

 W okresie międzywojennym zarówno Jankowice, jak i Świerklany Dolne i Górne przeżywały bujny rozwój gospodarczy, społeczny i kulturalny. Działały tutaj m.in. Związek Powstańców Śląskich, Związek Harcerstwa Polskiego, Towarzystwo Gimnastyczne Sokół. Wybuch II wojny światowej zakłócił rozwój miejscowości. Mieszkańcy wsi ginęli w obozach, wcielani byli do wojska niemieckiego, a niektórym udało się uciec za granicę i przyłączyć do oddziałów II Korpusu Polskiego. Krótko przed wyzwoleniem, 19 stycznia 1945 roku Świerklany były świadkiem "marszu śmierci". Więźniowie z obozów w Oświęcimiu i Czechowicach pędzeni byli wtedy na zachód przez Żory w kierunku Wodzisławia, aby nie przejęła ich armia radziecka. Grupa harcerzy w Świerklanach Górnych - lata 30-te. Na cmentarzu w Świerklanach pochowano we wspólnej mogile większość ze zmarłych wówczas z wyczerpania więźniów, a w 1948 roku wzniesiono ku ich pamięci pomnik-nagrobek.

 historia_6  

Wyzwolenie nastąpiło w dniach 23-24 marca 1945 roku. Powołano do życia gminę Jankowice obejmującą następujące wsie: Jankowice, Świerklany Górne i Dolne oraz Skrzeczkowice. W 1954 roku Świerklany Górne i Dolne utworzyły gromadę Świerklany. Na jej czele stał przewodniczący Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej. W 1965 roku gromada Świerklany liczyła 4 650 mieszkańców, których podstawowym zajęciem była praca w pobliskich zakładach pracy, a przede wszystkim w kopalniach Chwałowice i Jankowice.

Uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach nr XX/99/72 z dnia 6 grudnia 1972 roku utworzono z dniem 1 stycznia 1973 roku w byłym powiecie rybnickim gminę Świerklany, w skład której wchodziły 4 sołectwa: Jankowice, Rój, Świerklany Dolne i Świerklany Górne. W roku 1977 sołectwo Rój włączono do miasta Żory i od tego roku do dzisiaj gmina Świerklany składa się z trzech sołectw: Jankowic, Świerklan Dolnych i Świerklan Górnych. Siedziba Urzędu Gminy Świerklany znajdowała się do 2018 roku w Jankowicach".

historia_7 

30 maja 1995 roku Rada Gminy zatwierdziła, obowiązujący do dzisiaj, nowy herb gminy Świerklany. Umieszczony jest on na tarczy podzielonej na dwa pola. W lewym żółtym polu widnieje świerk w kolorze zielonym z sześcioma gałęziami (co symbolizuje sześć wieków Świerklan). Część prawa na tle błękitnym, to drzewo dębu z otworem (dziuplą) w kolorze czarnym z siedmioma złotymi liśćmi, które mają symbolizować siedem wieków Jankowic. Dziupla wiąże się z podaniem o księdzu Walentym, który jadąc z ostatnią posługą do chorej kobiety został napadnięty i zamordowany przez husytów, wcześniej jednak chowając bursę z hostią w dziupli dębu.

Opracowano na podstawie materiałów Urzędu Gminy Świerklany oraz książki ks. Krzysztofa Zimończyka Świerklany. Charakterystyka miejscowości. Działalność społeczno-wychowawcza w środowisku (Wydawnictwo Księży Sercanów SCJ, Kraków, 1998 r.), książki ks. Krzysztofa Zimończyka Dzieje Świerklan w wypisach (Wydawnictwo Księży Sercanów SCJ, Kraków, 1998 r.), książki Norberta Niestolika Jankowice Rybnickie, krajobrazy i ludzie (Rada Sołecka wsi Jankowice, Rybnik - Jankowice, 1998 r.).

DO GÓRY
Włącz powiadomienia WebPush
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.